จากสถิติของสำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (สปภ.) พบว่าช่วงเดือนมกราคม-เมษายน เป็นช่วงเวลาที่เกิดเพลิงไหม้มากที่สุด โดยเพลิงไหม้เกิดกับอาคารประเภทบ้านพักอาศัยมากที่สุด และห้องที่เป็นจุดเสี่ยงของการเกิดเพลิงไหม้เป็นอันดับต้น ๆ คือ ห้องครัว เนื่องจากเป็นห้องที่มีอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้กำลังไฟสูง ๆ อยู่รวมกัน มีอุปกรณ์เครื่องใช้ที่ก่อให้เกิดเปลวไฟในการประกอบอาหาร และการใช้กำลังไฟฟ้าสูงกว่าห้องอื่น ๆ นอกจากนี้ยังเกิดจากเชื้อเพลิงน้ำมันสำหรับประกอบอาหารและก๊าซหุงต้ม เมื่อมีประกายไฟ ความร้อนจึงทำให้ติดไฟได้ง่าย (อ้างอิงข้อมูลจาก U.S. fire statistics - US Fire Administration – FEMA) จากข้อมูลข้างต้นจึงทำให้ นายพีระยุทธ ศรีโพธิ์ นางสาวกาญจนา สันติปาตี และนางสาววรดา อดใจ นักศึกษาสาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร ร่วมกันคิดพัฒนาระบบป้องกันอัคคีภัยในห้องครัว ผ่านแอปพลิเคชัน เพื่อเป็นแบบจำลองในการป้องกันเหตุเพลิงไหม้ โดยมีอาจารย์กมลณิตย์ ภู่สร หัวหน้าสาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า เป็นที่ปรึกษาโครงการ
นายพีระยุทธ ศรีโพธิ์ กล่าวว่า แบบจำลองการป้องกันการเกิดอัคคีภัยในห้องครัว ใช้โปรแกรม Google Sketch up ย่อขนาดห้องครัวด้วยอัตราส่วน 1:10 จากขนาดห้องครัวจริง พร้อมติดตั้งระบบป้องกันและระบบการแจ้งเตือน โดยใช้ไมโครคอนโทรลเลอร์ในการเขียนโปรแกรมการสั่งงานอุปกรณ์ต่าง ๆ ประกอบด้วยอุปกรณ์ตรวจจับเปลวไฟ โดยใช้เซนเซอร์อินฟาเรด อุปกรณ์ตรวจจับแก๊ส/ควัน ด้วยเซนเซอร์ตรวจจับแก๊ส/ควัน MQ-2 อุปกรณ์ตัวรับส่งข้อมูลผ่านแอปพลิเคชัน Blynk และ Line เป็นต้น ระบบป้องกันอัคคีภัยทำงานแยกเป็น 3 เงื่อนไขคือ 1. สภาวะเพลิงไหม้ สปริงเกอร์จะพ่นสารดับเพลิง Class K เพื่อดับไฟ โดยเมื่อห้องครัวเกิดเปลวไฟ เซนเซอร์ตรวจจับเปลวไฟจะทำการส่งสัญญาณไปที่บอร์ด Arduino Mega ประมวลผลความเข้มของเปลวไฟ เมื่ออยู่ในสภาวะเปลวไฟมากกว่าหรือเท่ากับ 30% จะสั่งให้ปั๊มน้ำทำงาน 2. สภาวะแก๊สรั่วไหล พัดลมดูดอากาศจะดูดแก๊สที่รั่วไหลออก และตัดระบบวาล์วจ่ายแก๊ส โดยเมื่อห้องครัวเกิดสภาวะแก๊สรั่วไหล เซนเซอร์ตรวจจับแก๊สจะทำการส่งสัญญาณไปที่บอร์ด Arduino Mega ประมวลผลความเข้มของแก๊ส เมื่ออยู่ในสภาวะแก๊สมากกว่าหรือเท่ากับ 20% จะสั่งให้พัดลมดูดแก๊สออกจากห้องครัว และ 3. สภาวะเกิดควัน พัดลมดูดอากาศจะดูดควันออกจากห้องครัว โดยเมื่อห้องครัวเกิดสภาวะควันรั่วไหล เซนเซอร์ตรวจจับควันจะทำการส่งสัญญาณไปที่บอร์ด Arduino Mega ประมวลผลความเข้มของควันเมื่ออยู่ในสภาวะควันมากกว่าหรือเท่ากับ 10% จะสั่งให้พัดลมดูดควันออกจากห้องครัว โดยทุกสภาวะจะทำการส่งแจ้งเตือนไปยังเจ้าของบ้านผ่านแอปพลิเคชัน Line และแสดงผลผ่านแอปพลิเคชัน Blynk
นายพีระยุทธ ศรีโพธิ์ กล่าวอีกว่า จากผลการทดลองโดยใช้วิธีการแบ่งจุดจำลองสถานการณ์ทั้งหมด 13 จุด พบว่าอุปกรณ์ตรวจจับเปลวไฟสามารถตรวจจับเปลวไฟได้ 12 จุด คิดเป็น 92% จากทั้งหมด 13 จุด อุปกรณ์ตรวจจับแก๊ส สามารถจับแก๊สรั่วไหล โดยใช้เเก๊สกระป๋องในการทดสอบทั้งหมด 13 จุด สามารถรับแก๊สได้ 9 จุด คิดเป็น 69 % จากทั้งหมด 13 จุด อุปกรณ์ตรวจจับควันสามารถจับควันได้ปริมาณที่มีควันมาก ๆ มีการทดสอบทั้งหมด 13 จุด สามารถจับควันได้ 11 จุด คิดเป็น 84% จากทั้งหมด 13 จุด สรุปได้ว่าการทำงานของชุดจำลองการป้องกันการเกิดอัคคีภัยในห้องครัวผ่านแอปพลิเคชัน สามารถควบคุมการทำงานของชุดป้องกัน (พัดลม ปั๊มน้ำ วาล์วตัดแก๊ส) ให้ทำงานตามเงื่อนไขได้อย่างเป็นอย่างดี
ด้าน อาจารย์กมลณิตย์ ภู่สร กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของการสร้างแบบจำลองการป้องกันการเกิดอัคคีภัยในห้องครัว ว่าต้องการอธิบายถึงบทบาทของเทคโนโลยีสมาร์ทโฟนที่เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของคนเราที่สามารถเปลี่ยนจากห้องครัวธรรมดา ให้กลายเป็นครัวที่มีการรักษาความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น โดยงานวิจัยนี้จะมุ่งเน้นให้กลุ่มนักศึกษาได้ศึกษาเกี่ยวกับฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการสร้างแอปพลิเคชันอ่านค่าเซนเซอร์ภายในห้องครัว และอุปกรณ์รับสัญญาณภายในห้องครัว เพื่อประโยชน์ในการนำความรู้นี้ไปใช้ประกอบอาชีพต่อไป ทั้งนี้ทางสาขาวิชาฯ กำลังพัฒนาการนำวิธีการเชื่อมต่อและส่งสัญญาณแบบ WiFi มาใช้เพื่อง่ายต่อการเดินระบบทั้งหมดเมื่อนำมาใช้ในบ้านเรือนประชาชน และเลือกใช้เซนเซอร์ตรวจจับควันให้มีค่าที่เสถียรมากกว่าเดิม เป็นการเพิ่มความเสถียรของระบบให้มากยิ่งขึ้น
อาจารย์กมลณิตย์ ภู่สร กล่าวอีกว่า ทั้งนี้ผลงานการออกแบบยังรับรางวัลชนะเลิศจากการแข่งขันโครงงานวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรมบัณฑิตวิทยาลัยวิศวกรรมศาสตร์นานาชาติสิรินธร ไทย-เยอรมัน (Technology and Innovation to the TGGS STI Contest 2019) จัดโดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ในชื่อผลงาน Model Of Fire Protection System For Kitchen Through Mobile Application ซึ่งทางคณะกรรมการตัดสินได้เห็นประโยชน์ของผลงานดังกล่าว มีการนำความรู้ทางครุศาสตร์อุตสาหกรรม ผสมกับความรู้ทางด้านวิศวกรรม มาสร้างแบบจำลองมาให้ความรู้กับบุคคลทั่วไปได้เห็นระบบการทำงานจริงของการเกิดเพลิงไหม้ และการทำงานเกี่ยวกับ Fire Alarm System เพื่อสร้างความเข้าใจรูปแบบการทำงานของชุดจำลอง ซึ่งรู้สึกดีใจที่นักศึกษานำความรู้ในห้องเรียนไปต่อยอดแนวคิดงานวิจัยจนประสบความสำเร็จและคว้ารางวัลสร้างชื่อเสียงมาให้มหาวิทยาลัย อย่างไรก็ตามผู้สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ อาจารย์กมลณิตย์ ภู่สร โทรศัพท์ 09 0986 9427